deel 2 van het verslag van de tweede bijeenkomst van het Lerend Netwerk Gelijke Kansen & Taal
Leerlingbegeleiding bij het onderzoek in de UGO-lessen
Nieuwsgierigheid als belangrijkste ingrediënt
Een vast onderdeel van de UGO-lessen is het doen van onderzoek. De leerlingen hebben voorafgaand hieraan met de leerkracht een UGO-tekst gelezen en besproken. Aan de hand daarvan gaan de leerlingen op zoek naar verdere interessante informatie daarover. In de UGO-lessen worden steeds twee suggesties gedaan voor een relevant onderwerp waarnaar de leerlingen onderzoek kunnen doen. Heel handig natuurlijk voor leerlingen die echt niet weten waarover ze meer zouden willen weten. Maar wat je als leerkracht eigenlijk wilt bereiken, is dat de leerlingen zich al tijdens het lezen en bespreken van de tekst zelf dingen gaan afvragen en daar meer over willen weten! Nieuwsgierigheid is immers het belangrijkste ingrediënt om op onderzoek uit te gaan.
‘Wat ik me nu afvraag…..’
Die nieuwsgierigheid van je leerlingen kun je als leerkracht aanwakkeren. Al tijdens het lezen van de tekst én bij het bespreken ervan laat je merken dat jij bepaalde vragen hebt bij wat je leest en je vraagt je leerlingen ook of zij weten hoe het zit: ‘Wat ik me nu afvraag… Hier staat dat lichtvervuiling slecht is voor dieren en voor het milieu. Waarom zou dat zijn? Weet jij hoe dat zit? Dat is wel iets waar ik meer over wil weten!’ Zo zullen leerlingen zeker ook zelf met vragen komen.
Die vragen laat je je leerlingen noteren. Meteen na het lezen van de tekst kun je je leerlingen dan vragen welk onderwerp ze kiezen om verder te onderzoeken, ze hebben immers al opgeschreven waar ze nieuwgierig naar zijn! En dié leerlingen die al precies weten waarover ze meer willen weten, laat je meteen aan de slag gaan om op internet op zoek te gaan naar informatie. De leerlingen die het nog niet precies weten kunnen aan de slag met een van de suggesties die in LessonUp in de UGO-les worden gedaan. Maar je kunt ook even met ze kijken naar wat ze hadden genoteerd en ze op weg helpen met een van die onderwerpen.
Zijn je leerlingen eenmaal allemaal aan de slag, dan loop je bij ze langs, kijk je bij iedereen even hoe het gaat, welke nieuwe informatie ze al genoteerd hebben en of ze nog hulp nodig hebben. Na een minuut of 10 kun je het onderzoek ook even stilleggen om aan je leerlingen te vragen welke informatie ze zochten, wat ze al gevonden hebben en of ze verder kunnen. Leerlingen kunnen elkaar hier eventueel ook tips geven, bijvoorbeeld voor een goede website die ze geraadpleegd hebben.
Aan het eind van de onderzoekstijd laat je alle leerlingen kort iets vertellen over hun gevonden informatie. Ze presenteren dus nieuwe kennis aan elkaar. Je maakt hiermee duidelijk dat de input van alle individuele leerlingen, hoe groot of klein ook, samen één groot onderzoek vormt.
Voordoen en meedoen
Bij het begeleiden van onderzoek doen ‘model’ je dus niet alleen hoe jij het zelf doet, maar je doet ook echt mee met de leerlingen: zij doen onderzoek, jij ook! Daardoor loop je samen tegen dezelfde problemen aan en je lost die samen op. Geeft een leerling aan vast te lopen, dan ga je samen met haar/hem puzzelen om verder te komen. Hiermee geef je als leerkracht of docent een prachtig voorbeeld van nieuwsgierig zijn, doorzetten, hulp vragen, samenwerken en kweek je zelfvertrouwen bij je leerlingen.
Lees hier in deel 1 van het verslag van deze bijeenkomst over de ervaringen van twee leerkrachten die werken met het UGO-lesprogramma.
